Milas Ekşili Köfte: Meşhur Düğün Yemeği

Muğla’nın güzel ilçelerinden biri olan Milas, zengin mutfağıyla dikkat çekiyor. Birçok lezzeti tescillenmiş durumda. Milas Ekşili Köfte hem bir düğün yemeği hem de coğrafi işaretli bir ürün.

Milas Ekşili Köfte, 06.09.2022 tarihinde mahreç işareti almış ve Türkiye’deki coğrafi işaretli ürünler arasına girmiştir. Milas’ın cemiyet yemeklerinin vazgeçilmezi olan Ekşili Köfte, uzun yıllardır ilçede yapılagelmektedir. Düğün, sünnet, mevlit gibi cemiyet yemeklerinde yapılan geleneksel bir lezzettir.

İlçenin sevilen bir başka lezzetini keşfetmek için Milas Köftesi yazımıza göz atabilirsiniz.

Milas Ekşili Köfte özellikleri

Köfte yemekleri arasında oldukça popüler olan ekşili köftenin birçok farklı tarifi vardır. Ancak Milas Ekşili Köfte, tescil almasıyla birlikte standart bir tarife kavuşmuştur. Bu eşsiz lezzetin ayırt edici özelliklerine kısaca değinelim.

• Kıymada yağsız dana eti kullanılır.
• Bağlayıcı olarak un kullanılır.
• Temelde baharat olarak sadece karabiber tercih edilir.
• Köftesinde tuz ve soğan içerir.
• Köfteler birer küçük mekik şeklinde hazırlanır.
• İki aşamalı pişirme (kızartma ve breze vari sulu sosta pişirme) işlemi yapılır.
• Geleneksel yöntemde odun ateşinde pişirilir.
• Sosunda salça kullanılan sulu bir yemektir.
• Ekşiliği için limon kullanılır.

Standart tarifin dışında, yapan ustanın tercihine göre bağlayıcı olarak köfteye yumurta eklenebilir. Bunun dışında ekşilik vermesi açısından limon yerine koruk suyu/ekşisi kullanılabilir. Ayrıca köfteye ve sosa renk vermesi açısından kırmızı pul veya toz biber ilavesi yapılabilir.

Milas Ekşili Köfte tarifi

Şimdi Milas’ın meşhur düğün yemeği olan ekşili köftenin tarifini paylaşalım. Gerekli malzemeleri, yapılışını, nasıl pişirildiğini ve servis edildiğini adım adım açıklayalım.

Milas Ekşili Köfte’den farklı ama çok sevilen bir cemiyet yemeği daha keşfetmek isterseniz Denizli Köftesi yazımıza bakabilirsiniz.

Gerekli malzemeler

Köfte için:

• 1 kg yağsız dana kıyma (çift çekilmiş)
• 500 g buğday unu
• 150 ml zeytinyağı
• 200 g soğan
• 20 g tuz
• 20 g karabiber

Sulu sos için:

• 50 ml zeytinyağı
• 100 g soğan
• 110 g domates
• 40 g domates salçası
• 40 g biber salçası
• 100 g haşlanmış nohut
• 1 litre sıcak su
• 3 diş sarımsak
• 1 limon suyu
• 1/2 demet maydanoz

Yapılışı

Milas Ekşili köfte, iki aşamalı bir pişirme işleminden geçer. Köfte ve sosun ayrı ayrı hazırlanıp sonradan birleştirilmesi gerekir. Şimdi her ikisinin de nasıl yapıldığına bakalım.

Köftenin yapılışı:

1. Kıyma, karabiber, tuz, un ve ince rendelenmiş soğan suyuyla birlikte bir kaba alınır ve karıştırılır.
2. Yoğurma işlemine başlanır. Harcın ele yapışmaması için eller zeytinyağı ile hafif yağlanır.
3. Soğanlar ve diğer tüm malzemeler özleşinceye dek yoğrulur.
4. Köfte harcından 100 gramlık bezeler yapılır.
5. Açma tahtasının üstüne un serpilir. Bezeler, açma tahtasında 1 ila 1,5 cm olacak şekilde yuvarlanır ve 2,5 ila 3 cm uzunluğunda kesilir.
6. El unlandıktan sonra kesilen parçalara el içinde mekik şekli verilerek köfteler hazırlanır.
   
7. Yapışmaması için köfteler un serpilmiş tepsiye dizilir.

Sulu sosun yapılışı:

8. Tencereye zeytinyağı eklenir. Yemeklik, ince doğranmış soğanlar renk alıncaya dek kavrulur.
9. Üzerine doğranmış domates, domates ve biber salçaları eklenir.
10. Birkaç kez karıştırdıktan sonra sıcak su ilavesi yapılır.

Nasıl pişirilir?

Geleneksel yöntemde pişirme ve kızartma işlemleri odun ateşinde büyük kazanlarda yapılır. Odun ateşi yemeğe ek bir lezzet katar. Ancak modern mutfaklarda pişirme ve kızartma için gazlı ocaklar tercih edilir.

Mekik şeklinde hazırlanmış ve fazla unları çırpılmış köfteler şu şekilde kızartılır:

11. Derince bir tavada zeytinyağı ısıtılır. Köfteler azar azar ısınan zeytinyağında yaklaşık 3 dakika kızartılır.
12. Kızaran, kahverengine dönen, köfteler bir süzgeç yardımıyla alınır ve fazla yağı süzülür.

İkinci aşama olarak sulu sos içinde köftelerin pişirilmesine geçilir. Bir nevi breze tekniği uygulanır.

Sulu sosta köfteler şu şekilde birleştirilip pişirilir:

13. Hazırlanan sulu sos, kaynama başladıktan sonra köfteler ve haşlanmış nohut eklenir.
14. Köfteler yumuşayana kadar orta ateşte yaklaşık 30 dakika pişirilir.
15. Dövülmüş sarımsaklar, limon suyuyla karıştırılarak yemeğe ilave edilir. Arzuya göre bir miktar tuz eklenir.
16. Bir taşım daha kaynatılarak yemek ocaktan alınır.

Nasıl servis edilir?

Milas Ekşili Köfte, çok belirgin bir özel servise sahip değildir. Pişen köfte yemeği tabağa alınır ve üzerine doğranmış maydanoz serpilerek servis edilir. Yanına arzuya göre kuru acı biber, turşu veya yöreye özgü ot salataları tercih edilebilir.

Esasen bir cemiyet yemeği olduğu için tepside vekilharç, sarma, keşkek gibi diğer yemeklerle birlikte servis edilir.

Bu eşsiz lezzetin nasıl yapıldığına dair aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz:

Milas Ekşili Köfte nasıl yapılır?

Düğünlerin vazgeçilmez yemeği olan Milas Ekşili Köfte’yi evinizde de yapabilirsiniz. İlla ki odun ateşinde pişirmenize gerek yok. Kendi mutfağınızda küçük dokunuşlar yaparak kolayca pişirebilirsiniz. Öncelikle köfte ve sosu için gerekli malzemeleri hatırlayalım.

Köfte için malzemeler:

• 500 gram yağsız iki kez çekilmiş dana kıyma
• 2,5 su bardağı un (250 g)
• 1 adet orta boy soğan (100 g)
• 1 tatlı kaşığı tuz (10 g)
• 1 yemek kaşığı karabiber (9-10 g)
• Kızartmak için en az yarım su bardağı zeytinyağı (100 ml)
• İsteğe bağlı olarak 1 adet yumurta,

Köfte yemeğinin sosu için gerekli malzemeler:

• 2 yemek kaşığı zeytinyağı (25 ml-arzuya göre artırılabilir)
• 1 adet küçük boy, ince ince yemeklik doğranmış soğan (50 g)
• 1 adet küçük boy domates, kabuğu soyulmuş, küp küp doğranmış (50 g)
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 yemek kaşığı biber salçası
• 1 çay bardağı haşlanmış nohut (50-60 g)
• 1 çay kaşığı tuz
• Yarım litre sıcak su
• 2 diş sarımsak
• Yarım limon (arzuya göre artırılabilir)
• Bir tutam maydanoz (ayıklanmış ve iri kıyılmış)
• İsteğe bağlı olarak renk vermesi açısından 1 tatlı kaşığı kırmızı toz biber

Milas usulü Ekşili Köfte yapılışı

Şimdi Milas usulü ekşili köftenin adım adım yapılışına geçelim. Unutmayalım ki önce köfteleri yapıp kızartacağız ardından sosumuzu hazırlayıp köftelerimizi pişirecek ve terbiyeleyeceğiz.

• Öncelikle köfteleri hazırlayarak başlayın. Bunun için bir kaba soğanı rendeleyin. Soğanın hem suyunu hem de posasını kullanacaksınız.
• Kıymayı, tuzu ve karabiberi ekleyin ve karıştırın. Arzunuza göre yumurta da ekleyebilirsiniz.
• 1,5 su bardağı kadar un ilave edip yoğurmaya başlayın. Unun köfte harcını sertleştirmemesine özen gösterin.
• Homojen bir karışım elde edene ve kıyma tam olarak toplanana dek yoğurun.
• Köfte harcı hazırsa artık şekillendirmeye başlayabilirsiniz. Köftelerinizi koyacağınız tepsiye biraz un serpin. Bir açma tahtası alın ve üstüne un serpin.
• Köfte harcından önce büyük bezeler yapın. Bezeyi unlu açma tahtasında parmak kalınlığında uzun ince şerit haline getirin.
  
• Daha sonra bir bıçak yardımıyla parmak boğumunu geçmeyecek şekilde şeritten bezeler kesin. Daha küçük yapmanız da mümkün.
  
• İki elinizi de unlayın ve bu küçük bezelerden alın. İki elinizi birbirine sürterek köfteye mekik şeklini verin. Mermi şeklinde yapmanız da mümkün.
• Mekik şeklini vermiş olduğunuz köfteleri unlamış olduğunuz tepsiye dizin. Gerekirse yaptığınız köftelere biraz un serpin. Burada amaç köftelerin birbirine yapışmasını engellemek.
  
• Sıkma işlemini tamamladıktan sonra köfteleri kızartmaya başlayabilirsiniz.
• Derin bir tavaya veya yanmaz tencereye yarım bardak zeytinyağını dökün. Tavanızın durumuna göre zeytinyağını artırmanız gerekebilir çünkü köftelerin derin yağda kızartmak önemli.
• Köftelerin üzerindeki fazla unu silkeleyin. Isınmış zeytinyağında köfteleri kahverengileşinceye kadar yaklaşık 3 dakika kızartın.
• Kızaran köfteleri bir süzgeç yardımıyla alın ve fazla yağı süzün.
  
• Yemeğin ikinci aşamasına artık geçebilir, sosunuzu hazırlayıp köftelerinizi pişirebilirsiniz.
• Bir tencereye iki kaşık zeytinyağı ekleyin. Yemeklik doğranmış soğanları ilave edin ve pembeleşinceye dek kavurun.
• Salçaları ekleyin ve kavurmaya devam edin. Renk vermesi açısından burada kırmızı toz biber de ekleyebilirsiniz.
• Doğranmış domatesleri de ekleyin ve bir miktar daha kavurun.
• Sosun sıcak suyunu verin ve kaynamaya bırakın.
• Sos kaynamaya başladığında köfteleri ilave edin.
• Ardından haşlanmış nohudu da ekleyerek 10 ila 30 dakika malzemelerin lezzetleri birbirine geçene dek kısık ateşte pişirin.
  
• Son olarak yemeğin ekşi terbiyesini yapın. Bunun için dövülmüş sarımsağı ve limon suyunu karıştırıp veya ayrı ayrı yemeğe atın.
• Lezzet vermesi açısından tuzunu da ilave ettikten sonra bir iki dakika kadar daha kaynatmaya devam edin.
• Artık Milas usulü ekşili köfte yemeğiniz hazır. Sıra şimdi serviste.
• Tabağa istediğiniz kadar yemekten koyun ve üzerini irim kıyım maydanoz ile süsleyerek servis edin.
• Yanında turşu, acı biber kurusu veya salata ile afiyetle yiyin.

Milas usulü ekşili köfte evde nasıl yapılır görmek isterseniz aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz:

Milas Ekşili Köfte nerede yenir?

Milas Ekşili Köfte, bir restoran yemeğinden ziyade düğün yani cemiyet yemeğidir. Bu nedenle bu yemeği Milas ve çevresinde gideceğiniz bir sünnet, mevlit veya düğün yemeğinde daha kolay tadabilirsiniz. Ancak günümüzde coğrafi işaret almış bu lezzeti menüsüne ekleyen restoranlar vardır. Bu eşsiz lezzeti tatmak isterseniz Milas’ta yöresel yemekler yapan bazı yerel restoranlar vardır:

• Aşçı Mürşide Restoran (Müştak Bey Caddesi, merkez)
• Topçuömer Konağı Tarihi Konak Restoran (Sodra Sokak, merkez)

Yöresel bir lezzet daha keşfetmek isterseniz Biga Köftesi yazımıza göz atabilirsiniz.

Aklınızda bulunsun

Köfte yemekleri arasında ilk akla gelen ekşili köfte, Milas’ta bir cemiyet yemeği olarak tüketilir. Ayrıca etten yapılışı, salçalı sosu, ekşili ve sarımsaklı terbiyesi ile birçok köfteli yemekten ayrılır. Bu eşsiz lezzeti, Milas’ta tatmak isterseniz yazımızda bahsettiğimiz restoranları deneyebilirsiniz. Ancak gitmeden önce telefon ederek Milas Ekşili Köfte’nin günün menüsünde olup olmadığını öğrenmeniz yararınıza olacaktır. Düğüne, restorana giderek veya evinde kendi yaparak deneyeceklere şimdiden afiyet olsun.

Kaynaklar:
1. https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/19cf4fb2-76b3-49fa-85b2-17438df43064.pdf
Sorumluluk Reddi:
Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır. Aksi belirtilmedikçe herhangi bir reklam, iş birliği, kesin bilgi ve tavsiye içermez. Tarifi yapmak kişinin kendi sorumluluğundadır. Tariflerde alerjen içerikler olabilir, buna dikkat edilmelidir. Damak tadının kişiden kişiye değişebileceği unutulmamalıdır.